Mục đích nghiên cứu là để đánh giá hiệu quả của tập luyện nhận thức trên giấy ở bệnh nhân Việt Nam mắc bệnh Alzheimer giai đoạn sớm. Từ đó, có thể khuyến cáo tập luyện nhận thức ở người bệnh Alzheimer giai đoạn sớm.
- Được chẩn đoán mắc bệnh Alzheimer có khả năng theo tiêu chí DSM-5; - Ở giai đoạn đầu của bệnh Alzheimer (MMSE từ 20 đến 25); - Từ 60 đến 80 tuổi; - Đã có hơn 5 năm học vấn chính thức.
2.Đối với người chăm sóc
- Thành viên (bao gồm nhưng không giới hạn ở bạn đời, con cái, người thân, người giúp việc sống chung với bệnh nhân) có vai trò quan trọng trong việc chăm sóc và thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến chăm sóc (ví dụ: chăm sóc cá nhân, ăn uống, nấu ăn, dọn dẹp) và ra quyết định hàng ngày cho bệnh nhân. Họ không cần phải sống cùng hoặc dành một khoảng thời gian cụ thể với bệnh nhân; - Trên 18 tuổi; - Có khả năng sử dụng tiếng Việt đầy đủ và không có suy giảm nhận thức để thực hiện phỏng vấn và đánh giá.
Tiêu chuẩn loại trừ
1.Đối với bệnh nhân
- Bệnh nhân có bệnh lý đồng mắc (suy tim, suy thận, suy gan hoặc bệnh tuyến giáp) ảnh hưởng đến chức năng nhận thức; - Được chẩn đoán mắc bệnh thần kinh nghiêm trọng khác ngoài bệnh Alzheimer (bệnh Parkinson, sa sút trí tuệ do nhiều đột quỵ, tâm thần phân liệt, tiền sử chấn thương đầu nghiêm trọng kèm theo rối loạn thần kinh kéo dài, …), trầm cảm nặng trong năm qua, hoặc đang dùng thuốc tác động đến tâm lý (thuốc chống trầm cảm có tác dụng phụ anticholinergic đáng kể, thuốc an thần, thuốc giảm lo âu mãn tính hoặc thuốc ngủ, v.v.) trong tháng qua; - Có suy giảm nghiêm trọng về thị lực, thính lực, khả năng đọc hoặc viết; - Bệnh nhân và/hoặc người chăm sóc từ chối tham gia.
2.Đối với người chăm sóc
- Có các khiếu nại chủ quan về suy giảm nhận thức khiến họ không thể hiểu hướng dẫn từ nhóm nghiên cứu; - Có suy giảm nghiêm trọng về thị lực, thính lực, khả năng đọc hoặc viết; - Người chăm sóc từ chối tham gia.
Kế hoạch thực hiện nghiên cứu
Thiết kế nghiên cứu
Mục tiêu chính: điều trị
Chia nhóm ngẫu nhiên
Đánh giá can thiệp song song
Mù đơn
Nhóm
Can thiệp
Nhóm được huấn luyện nhận thức trên giấy:
BN chẩn đoán bệnh Alzheimer giai đoạn sớm sẽ được huấn luyện nhận thức trên giấy trong 12 tuần và điều trị nội khoa tiêu chuẩn
Huấn luyện nhận thức trên giấy
Tên khác: Điều trị không dùng thuốc
Nhóm chứng:
BN chẩn đoán bệnh Alzheimer giai đoạn sớm chỉ được điều trị nội khoa tiêu chuẩn
Kết cục của nghiên cứu
Kết cục chính
Biến số
Mô tả
Khung thời gian
Thay đổi điểm MMSE
Bộ câu hỏi từ 0-30 điểm dùng để đánh giá chức năng nhận thức. Điểm càng cao chức năng nhận thức càng tốt
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm test trí nhớ
Test trí nhớ lập tức, có trì hoãn, và nhận biết có trì hoãn. Điểm càng cao chức năng nhận thức càng tốt
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm Trail Making Test
Tính bằng thời gian thực hiện. Gồm 2 phần A và B. Phần A nối liên tục các số từ 1-25 theo thứ tự tăng dần, ngưỡng cắt >180 giây. Phần B nối luân phiên số và chữ theo thứ tự tăng dần, ngưỡng cắt > 300 gây. Thời gian thực hiện dưới ngưỡng cắt được xem là bình thường
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm nhắc lại dãy số xuôi và dãy số ngược
Nhắc lại một chuỗi các chữ số (tối đa là 8 chữ số đọc xuôi và 7 chữ số đọc ngược). Tổng điểm 12 cho mỗi test. Điểm càng cao chức năng nhận thức càng tốt
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm trôi chảy từ
Test kể tên cá con vật nhiều nhất có thể trong 1 phút. Điểm càng cao chức năng nhận thức càng tốt
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi test vẽ đồng hồ
Từ 1-6 điểm, đánh giá chức năng thị giác không gian
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm gọi tên Boston (phiên bản 15 từ)
Gọi tên các vật, đánh giá chức năng ngữ nghĩa. Điểm càng cao chức năng nhận thức càng tốt
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Thay đổi điểm sử dụng công cụ sống hàng ngày (Instrumental Activities of Daily Living (IADL))
Đánh giá khả năng sống độc lập của bệnh nhân
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Kết cục phụ
Biến số
Mô tả
Khung thời gian
Thay đổi điểm Zarit Burden Interview (ZBI)
Đánh giá mức độ khó khăn của người chăm sóc
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Tỉ lệ người tham gia hoàn thành được 12 tuần huấn luyện nhận thức
BN được đánh giá mỗi 4 tuần tại đơn vị SSTT và có thể hoàn thành huấn luyện nhận thức nếu họ hoàn thành được 80% khối lượng bài tập mỗi mức độ.
12 tuần kể từ khi đánh giá chức năng nhận thức nền
Đơn vị hợp tác và nghiên cứu
Đơn vị tài trợ
Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
Đơn vị hợp tác
Đại học California, Davis
Bệnh viện Lão khoa Trung ương
Viện Lão hóa Quốc gia (National Institute on Aging (NIA))
Đơn vị nghiên cứu
BS. Tống Mai Trang, Bệnh viện Đại học Y Dược Thành phố Hồ Chí Minh
Các mốc thời gian
Mốc thời gian đăng ký nghiên cứu
Đăng ký lần đầu: 19/06/2021
Thỏa tiêu chuẩn Met QC: 30/06/2021
Đăng lần đầu: 02/07/2021
Mốc thời gian cập nhật nghiên cứu
Cập nhật lần cuối theo tiêu chuẩn Met QC: 20/09/2023